در سال 2014 در رتبه بندی زبان های برنامه نویسی اعلام شد که زبان های برنامه نویسی پس از شمارش استفاده کنندگان این زبان معلوم شد همه زبان ها رده ای مثل رده زیر دارند.
رتبه اول زبان برنامه نویسی (جاوا) کاربرد ها : در وب ، موبایل ، کامپیوتر
جاوا (به انگلیسی: Java) یک زبان برنامه‌نویسیِ شیءگرا است که برای نخستین بار توسط جیمز گاسلینگ در شرکت سان مایکروسیستمز ایجاد گردید و در سال ۱۹۹۵ به عنوان بخشی از سکوی جاوا منتشر شد. زبان جاوا شبیه به ++C است اما مدل شیءگرایی آسان‌تری دارد و از قابلیتهای سطح پایین کمتری پشتیبانی می‌کند. یکی از قابلیتهای بنیادین جاوا این است که مدیریت حافظه را بطور خودکار انجام می‌دهد. ضریب اطمینان عملکرد برنامه‌های نوشته‌شده به این زبان نسبت به زبانهای نسل اول C بالا است و وابسته به سیستم‌عامل خاصی نیست. برنامه‌های جاوا به صورت بایت کد (کامپایل) می‌شوند که توسط واسط JVM به کدهای ماشین اجرا می‌شوند؛ و در صورت وجود JVM مانند سایر زبانهای مبتنی بر آن وابسته به سیستم‌عامل خاصی نیستند.
در سال ۱۹۹۰ سان میکروسیستم در حال توسعه نرم‌افزاری برای استفاده ابزارهای الکترونیکی بود که مسئولیت تیم با جیمز کاسلینگ بود. در سال ۱۹۹۱ تیم تصمیم بر این گرفت که زبان جدید را OAK بنامند. در سال ۱۹۹۲ این تیم که به تیم پروژه گرین معروف بود زبان جدیدی را معرفی کرد که با ابزارهای خانگی مختلف و لمسی کار می‌کرد. در سال ۱۹۹۳ وب جهانی توسعه یافت و زبان جدید با معرفی اپلت که قابلیتهای زیادی به کامپیوترهای متصل به وب می‌افزود مشهور شد. در سال ۱۹۹۵ زبان OAK به JAVA تغیر نام پیدا کرد و توسط مایکروسافت و نت اسکیپ پشتیبانی شد. در سال ۱۹۹۶ دیگر java زبانی به صورت همه گیر چند منظوره شناخته شده بود. در سال ۲۰۰۷ زبانهایی با استاندارد JVM مانند groovy ایجاد شد در سال ۲۰۱۴ جاوا سعی کرد با معرفی نسخه ۸ برخی از قابلیتهای زبانهای دیگر را اضافه نماید.
جاوا یک زبان برنامه‌نویسی است که در آغاز توسط شرکت سان مایکروسیستمز ایجاد شده‌است و در سال ۱۹۹۵ به عنوان بخش اصلی سکوی جاوا منتشر شد. این زبان قسمت‌های بسیاری از گرامر خود را از C و ++C گرفته اما دارای مدل شی‌گرایی ساده‌ای است و امکانات سطح پایین کمی دارد. کاربرد جاوا در کامپایل به صورت بایت کد است که صرف نظر از معماری و خصوصیات آن کامپیوتر، قابلیت اجرا روی تمامی ماشین‌های شبیه‌سازی جاوا را داشته باشد. اجزای اصلی کامپایلرهای جاوا، ماشین‌های پیاده‌سازی و کتابخانه‌های آن توسط این شرکت از سال ۱۹۹۵ منتشر شد. در مه ۱۹۹۷ این شرکت، نرم‌افزار رایگان این زبان را فراهم کرد. دیگران هم کاربردهای دیگری از این زبان مثل کامپایلر GNU برای جاوا یا OPENJDK را منتشر کردند.
با پیدایش java2، نسخهٔ جدید توانست ترکیب‌های جدیدی را برای نوع‌های مختلف پلت فرم‌ها ایجاد کند. به عنوان مثال J2EE، باهدف کاربرد برای تشکیلات سازمانی، و نسخهٔ سکوی جاوا، نسخه میکرو برای تلفن همراه منتشر شد. در سال ۱۹۹۶ با هدف بازاریابی، این شرکت نسخهٔ جدید J2 را با نام‌های سکوی جاوا، نسخه سازمانی، سکوی جاوا، نسخه میکرو و سکوی جاوا، نسخه استاندارد منتشر کرد. در سال ۱۹۹۷ شرکت سان میکروسیستمز، ISO/IEC JTC1 standards body و Ecma International را به فرمول جاوا تغییر داد. شرکت Sun بسیاری از کاربردهای جاوایش را بدون هیچ هزینه‌ای فراهم آورد. شرکت Sun با فروش مجوز برای بعضی از کاربردهای خاصش مثل Java Enterprise System درآمدی را بدست آورد. در ۱۳ نوامبر ۱۹۹۶ شرکت Sun نرم‌افزار جاوا را به صورت رایگان و با مجوز عمومی برای همه منتشر کرد.
رتبه دوم زبان برنامه نویسی(سی) کاربرد ها کاربرد ها : موبایل ، کامپیوتر ، میکرو کنترلر
در سال ۱۹۶۷ مارتین ریچاردز زبان BCPL را برای نوشتن نرم‌افزارهای سیستم‌عامل و کامپایلر در دانشگاه کمبریج ابداع کرد. سپس در سال ۱۹۷۰ کن تامپسون زبان B را بر مبنای ویژگی‌های زبان BCPL نوشت و از آن برای ایجاد اولین نسخه‌های سیستم‌عامل یونیکس در آزمایشگاه‌های بل استفاده کرد. زبان C در سال ۱۹۷۲ توسط دنیس ریچی از روی زبان B و BCPL در آزمایشگاه بل ساخته شد و ویژگی‌های جدیدی همچون نظارت بر نوع داده‌ها نیز به آن اضافه شد. ریچی از این زبان برای ایجاد سیستم‌عامل یونیکس استفاده کرد اما بعدها اکثر سیستم‌عامل‌های دیگر نیز با همین زبان نوشته شدند. این زبان با سرعت بسیاری گسترش یافت و چاپ کتاب "The C Programming Language" در سال ۱۹۷۸ توسط برایان کرنیگان و ریچی باعث رشد روزافزون این زبان در جهان شد.
متأسفانه استفاده گسترده این زبان در انواع کامپیوترها و سخت‌افزارهای مختلف باعث شد که نسخه‌های مختلفی از این زبان بوجود آید که با یکدیگر ناسازگار بودند. در سال ۱۹۸۳ مؤسسه استانداردهای ملی آمریکا (ANSI) کمیته‌ای موسوم به X3J11 را را مأمور کرد تا یک تعریف فاقد ابهام و مستقل از ماشین را از این زبان تدوین نماید. در سال ۱۹۸۹ این استاندارد تحت عنوان ANSI C به تصویب رسید و سپس در سال ۱۹۹۰، سازمان بین‌المللی استانداردسازی (ISO) نیز این استاندارد را پذیرفت و مستندات مشترک آنها تحت عنوان ANSI/ISO C منتشر گردید.
در سال‌های بعد و با ظهور روش‌های برنامه‌نویسی شئ‌گرا نسخه جدیدی از زبان C بنام C++ توسط بی‌یارنه استراس‌تروپ در اوایل ۱۹۸۰ در آزمایشگاه‌های بل توسعه یافت. در C++ علاوه بر امکانات جدید، خاصیت شئ‌گرایی نیز به C اضافه شده‌است.
با گسترش شبکه و اینترنت، نیاز به زبانی احساس شد که برنامه‌های آن بتوانند برروی هر ماشین و هر سیستم‌عامل دلخواهی اجرا گردد. شرکت سان مایکروسیستمز در سال ۱۹۹۵ میلادی زبان جاوا را برمبنای C و C++ ایجاد کرد که هم اکنون از آن در سطح وسیعی استفاده می‌شود و برنامه‌های نوشته شده به آن برروی هر کامپیوتری که از جاوا پشتیبانی کند (تقریباً تمام سیستم‌های شناخته شده) قابل اجرا می‌باشد.
رتبه سوم زبان برنامه نویسی (سی پلا پلاس) کاربرد ها : وب ، موبایل ، میکرو کنترلر
سی پلاس‌پلاس یک زبان برنامه‌نویسی رایانه‌ای همه‌منظوره، شیءگرا، سطح بالا و چندرگه (که از برنامه‌نویسی رویه‌ای، تجرید داده‌ها و برنامه‌نویسی شیءگرا پشتیبانی می‌کند)، عمومی و با قابلیتهای سطح بالا و سطح پایین می‌باشد. این زبان دارای قابلیتهای انواع داده ایستا، نوشتار آزاد، چندمدلی، معمولاً زبان ترجمه شده با پشتیبانی از برنامه‌نویسی ساخت‌یافته، برنامه‌نویسی شیءگرا، برنامه‌نویسی جنریک است. از آنجا که در سی++ اشیاء را می‌توان ابتدا به ساکن از کلاس‌هایی ایجاد کرد که به هیچگونه سلسله مراتب رده‌ها و وراثت مقید نیستند، لذا سی++ از برنامه‌سازی شیء بنیاد (object-based programming) نیز پشتیبانی می‌کند.[۱] ++C به همراه جد خود C از پرطرفدارترین زبانهای برنامه‌نویسی تجاری هستند.
++C یک زبان سطح میانی در نظر گرفته می‌شود؛ این زبان دارای قابلیت زبانهای سطح بالا و پایین به‌صورت همزمان است.
++C توسط بی‌یارنه استراس‌تروپ ریاضیدان دانمارکی در سال ۱۹۷۹ در آزمایشگاه‌های بل (Bell Labs)، برای بهبود زبان سی و بر مبنای آن ساخته شد و آن را «C با کلاس» (C With Classes) نام‌گذاری نمود. در سال ۱۹۸۳ به ++C تغییر نام داد. توسعه با اضافه نمودن کلاس‌ها و ویژگی‌های دیگری مانند توابع مجازی، سربارگزاری عملگرها، وراثت چندگانه، قالب توابع، و پردازش استثناء انجام شد. این زبان برنامه‌نویسی در سال ۱۹۹۸ تحت نام ISO/IEC ۱۴۸۸۲:۱۹۹۸ استاندارد شد. نسخهٔ فعلی استاندارد این زبان ISO/IEC ۱۴۸۸۲:۲۰۱۴ است.
استراس‌تروپ کار بر روی زبان «C با کلاس» را در سال ۱۹۷۹ آغاز کرد. ایدهٔ ساخت این زبان جدید در زمان کار بر روی تز دکترای خود به ذهن استراس‌تروپ خطور نمود. او متوجه شد که سیمولا دارای ویژگی‌هایی مناسب برای ساخت برنامه‌های بسیار بزرگ است اما برای استفادهٔ عملی بسیار کند است اما بی‌سی‌پی‌ال با وجود سرعت بسیار زیاد برای ساخت برنامه‌های بزرگ بسیار سطح پایین است. زمانی که استراس‌تروپ کار خود را در آزمایشگاه‌های بل (Bell Labs) آغاز نمود با مشکل تحلیل هسته یونیکس با توجه به محاسبات توزیع شده روبرو شده بود. با یادآوری تجربیات خود در دوران دکترا، او زبان C را با استفاده از ویژگی‌های سیمولا گسترش داد. C به این دلیل انتخاب شد که یک زبان عمومی، سریع، قابل حمل، و در سطح گسترده‌ای در حال استفاده بود. علاوه بر C و سیمولا زبانهای دیگری مانند ALGOL ۶۸، ADA، CLU، ML نیز بر ساختار این زبان جدید اثر گذاشت. در ابتدا ویژگی‌های کلاس، کلاس‌های مشتق شده، کنترل نوع قوی، توابع درون‌خطی و آرگومان‌های پیش‌فرض از طریق Cfront به C اضافه شد. اولین نسخهٔ تجاری در سال ۱۹۸۵ ارائه شد.
در سال ۱۹۸۳ نام زبان از «C با کلاس» به ++C تغییر یافت. ویژگی‌های دیگر شامل توابع مجازی، سربارگزاری عملگر و نام تابع، ارجاعات، ثوابت، کنترل حافظه توسط کاربر به‌صورت آزاد، کنترل نوع بهتر، و توضیحات یک‌خطی به صورت BCPL با استفاده از «//» نیز به آن اضافه شد. در سال ۱۹۸۵ اولین نسخه زبان برنامه‌نویسی ++C انتشار یافت و مرجع مهمی برای این زبان فراهم شد در حالی که هیچ استاندارد رسمی‌ای وجود نداشت. در سال ۱۹۸۹ ویرایش ۲٫۰ از زبان ++C ارائه شد. ویژگی‌های جدیدی مانند ارث‌بری چندگانه، کلاس‌های انتزاعی، اعضای ایستای توایع، اعضای ثابت تابع، و اعضای حفاظت شده به آن اضافه شد. در سال ۱۹۹۰ «راهنمای مرجع ++C» منتشر شد. این کار بنیان استانداردهای بعدی شد. آخرین ویژگی‌های اضافه شده شامل موارد زیر بودند: قالب توابع، استثناها، فضاهای نام، تبدیلات جدید، و یک نوع داده منطقی.
در حین تکامل ++C کتابخانهٔ استاندارد نیز به‌وجود آمد. اولین نسخهٔ کتاب استاندارد شامل کتابخانهٔ جریانات I/O بود که جایگزین printf و scanf شد. در ادامه مهم‌ترین ویژگی اضافه شده Standard Template Library بوده‌است.
رتبه چهارم زبان برنامه نویسی (پایتون) کاربرد ها : وب و کامپیوتر
پایتون (به انگلیسی: Python) یک زبان برنامه‌نویسی همه منظوره، سطح بالا، شیءگرا و مفسر است که توسط خودو فان روسوم (به هلندی: Guido van Rossum) در سال ۱۹۹۱ در کشور هلند طراحی شد.
فلسفهٔ ایجاد آن تأکید بر دو هدف اصلی خوانایی بالای برنامه‌های نوشته شدهو کوتاهی و بازدهی نسبی بالای آن است.کلمات کلیدی و اصلی این زبان به صورت حداقلی تهیه شده‌اند و در مقابل کتابخانه‌هایی که در اختیار کاربر است بسیار وسیع هستند.
بر خلاف برخی زبانهای برنامه‌نویسی رایج دیگر که بلاک‌های کد در آکولاد تعریف می‌شوند (به‌ویژه زبانهایی که از گرامر زبان سی پیروی می‌کنند) در زبان پایتون از نویسه فاصله و جلوبردن متن برنامه برای مشخص کردن بلاک‌های کد استفاده می‌شود. به این معنی که تعدادی یکسان از نویسه فاصله در ابتدای سطرهای هر بلاک قرار می‌گیرند، و این تعداد در بلاک‌های کد درونی‌تر افزایش می‌یابد. بدین ترتیب بلاک‌های کد به صورت خودکار ظاهری مرتب دارند.
پایتون مدل‌های مختلف برنامه‌نویسی (از جمله شیء گرا و برنامه‌نویسی دستوری و تابع محور) را پشتیبانی می‌کند و برای مشخص کردن نوع متغییرها از یک سامانهٔ پویا استفاده می‌کند.
این زبان از زبانهای برنامه‌نویسی مفسر بوده و به صورت کامل یک زبان شی‌گرا است که در ویژگی‌ها با زبانهای تفسیری پرل، روبی، اسکیم، اسمال‌تاک و تی‌سی‌ال مشابهت دارد و از مدیریت خودکار حافظه استفاده می‌کند.
پایتون پروژه‌ای آزاد و متن‌باز توسعه‌یافته‌است و توسط بنیاد نرم‌افزار پایتون مدیریت می‌گردد.
پایتون اواخر دهه ۱۹۸۰ (میلادی) توسط خودو فان روسوم در مؤسسه ملی تحقیقات ریاضی و رایانه (CWI) در کشور هلند ایجاد شد. هدف خَودو ایجاد جانشینی برای زبان برنامه‌نویسی ای‌بی‌سی بودکه قابلیت پردازش استثناها را داشته باشد.خَودو طراح اصلی پایتون است و نقش مداوم او در تصمیم‌گیری پیرامون اهداف پایتون، باعث شد که انجمن پایتون به او لقب دیکتاتور خیرخواه جاویدان (به انگلیسی: Benevolent Dictator For Life) را بدهد.
رتبه پنجم زبان برنامه نویسی(سی شارپ) کاربرد ها :وب ، موبایل ، کامپیوتر
سی شارپ (به انگلیسی: C#)، زبانی شیءگرا و سطح بالا از خانوادهٔ زبانهای چارچوب دات‌نت شرکت مایکروسافت است.
زبان سی شارپ، یک زبان برنامه‌نویسی چند الگویی و منظم شده مدل‌های تابعی، امری، عمومی، شیءگرا و جز گرا و در بستر دات نت می‌باشد. این زبان توسط مایکروسافت و جزئی از دات نت به وجود آمد و بعداً استانداردهای ECMA و ISO را نیز در بر گرفت. سی شارپ یکی از ۴۴ زبان برنامه‌نویسی است که توسط زمان اجرای زبان مشترک از چارچوب دات‌نت پشتیبانی می‌شوند و در همه جا به وسیله مایکروسافت ویژوال استودیو شناخته می‌شود.
زبان سی شارپ با قدرت و در عین حال سطح بالایی خود توانسته توجه بسیاری از برنامه نویسان را به خود جلب کند.
این زبان برپایه سادگی، مدرن بودن، همه منظوره و شیءگرا بودن ساخته شد. آندرس هجلزبرگ، طراح زبان برنامه‌نویسی دلفی، سرپرستی تیم طراحان زبان سی شارپ را بر عهده داشت. این زبان دارای دستوری شیءگرا مشابه ++C است و به شدت از زبانهای جاوا و دلفینیازمندمدرک تأثیر پذیرفته‌است. در ابتدا نام این زبان COOL بود که مخفف C like Object Oriented Language بود، هر چند در ژوئیه ۲۰۰۰، زمانی که مایکروسافت پروژه را عمومی اعلام کرد، اسم آن به سی شارپ تغییر پیدا کرد. آخرین نسخه آن نسخه ۵٫۰ است که همزمان با دات‌نت ۴٫۵ در اوت ۲۰۱۲ منتشر شد.
اهداف طراحی زبان
- استاندارد ECMA این اهداف طراحی زبان را برای سی شارپ بر آورده می‌سازد:
- سی شارپ یک زبان برنامه‌سازی ساده، مدرن، برای اهداف عمومی و شیءگرا است.
- به دلیل اهمیت داشتن موضوع نیرومندی و دوام و بهره‌وری برنامه‌نویس، زبان دارای چک‌کننده Strong Type، چک‌کننده مرزهای آرایه، تشخیص حالت‌هایی که یک متغیر مقداردهی اولیه نشده‌است، قابلیت انتقال کدها و Garbage Collection خودکار است.
- این زبان برای استفاده در اجزای توسعه نرم‌افزار برای دستیابی به مزایای سامانه‌های توزیعی در نظر گرفته شده‌است.
- قابلیت انتقال برنامه‌نویس بسیار مهم است، خصوصاً برای آن دسته از برنامه‌نویسانی که با زبانهای C و C++ آشنا هستند.
- پشتیبانی از این زبان برای بین‌المللی شدن بسیار مهم است.
- زبان سی شارپ برای نوشتن برنامه‌ها برای سامانه‌های تعبیه شده و میزبان در نظر گرفته شده‌است، سیستم‌عامل‌های پیچیده بسیار بزرگ گرفته تا توابع اختصاصی بسیار کوچک.
- هر چند برنامه‌های نوشته شده با سی شارپ طوری هستند که از لحاظ حافظه و پردازنده مورد نیاز مقرون به صرفه باشند، ولی خود زبان از لحاظ اندازه و کارایی به خوبی زبانهای C و اسمبلی نیست.
در سال ۱۹۹۹، شرکت سان اجازه استفاده از زبان برنامه‌نویسی جاوا را در اختیار مایکروسافت قرار داد تا در سیستم‌عامل خود از آن استفاده کند. جاوا در اصل به هیچ پلت فرم یا سیستم‌عاملی وابسته نبود، ولی مایکروسافت برخی از مفاد قرار داد را زیر پا گذاشت و قابلیت مستقل از سیستم‌عامل بودن جاوا را از آن برداشت. شرکت سان پرونده‌ای علیه مایکروسافت درست کرد و مایکروسافت مجبور شد تا زبان شیءگرای جدیدی با کامپایل جدید که به ++C شبیه بود را درست کند. در طول ساخت دات نت، کلاس‌های کتابخانه‌ای با زبان و کامپایلر SMC نوشته شدند. در سال ۱۹۹۹ آندرس هلزبرگ گروهی را برای طراحی زبانی جدید تشکیل داد که در آن زمان نامش Cool بود و همانند C بود با خواص شیءگرایی. مایکروسافت در نظر داشت اسم این زبان را تا آخر Cool قرار دهد، ولی به دلیل مناسب نبودن برای اهداف تجاری این کار را نکرد. در ارائه و معرفی رسمی چارچوب دات‌نت در PDC در سال ۲۰۰۰ این زبان به سی شارپ تغییر نام یافت و کتابخانه کلاس‌ها و runtime در ای‌اس‌پی‌دات‌نت به سی شارپ منتقل شدند. مدیر و سرپرست طراحان در مایکروسافت آندرس هلزبرگ بود که تجربه قبلی او در طراحی Framework و زبانهای برنامه سازی++Borland، دلفی (شهر)، Turbo Pascal، ویژوال سی++ به آسانی در دستورالعمل‌های سی شارپ قابل رویت است و به همان خوبی در هسته CLR.
رتبه ششم زبان برنامه نویسی (php)کاربرد ها:وب
پی‌اچ‌پی (به انگلیسی: PHP) یک زبان برنامه‌نویسی است که برای طراحی وب توسعه یافته‌است، اما می‌توان از آن به عنوان یک زبان عمومی نیز استفاده‌کرد. تا ژانویهٔ سال ۲۰۱۳ میلادی پی‌اچ‌پی بر روی ۲۴۴ میلیون وب‌گاه و ۲٫۱ میلیون سرور وب نصب شده‌است.[۳] این زبان در سال ۱۹۹۵ میلادی توسط راسموس لِردورف (به انگلیسی: Rasmus Lerdorf) ساخته‌شد و در حال حاضر توسعهٔ آن بر عهدهٔ گروه پی‌اچ‌پی می‌باشد.[۴] در ابتدا پی‌اچ‌پی از عبارت صفحهٔ خانگی شخصی (به انگلیسی: Personal Home Page) گرفته شده‌بود.[۴] اما اکنون این کلمه مخففِ بازگشتی PHP: Hypertext Preprocessor به معنی پی‌اچ‌پی: پیش‌پردازندهٔ ابرمتن می‌باشد.[۵]
کدهای پی‌اچ‌پی توسط یک سرور وب که نرم‌افزار پی‌اچ‌پی بر روی آن نصب باشد، تفسیر می‌شوند. دستورهای این زبان می‌توانند به صورت مستقیم در درون کدهای اچ‌تی‌ام‌ال قرار بگیرند. زبان پی‌اچ‌پی از نسخهٔ ۴٫۳ به بعد قابلیت پشتیبانی از واسط خط فرمان را نیز به امکانات خود اضافه کرد. این قابلیت می‌تواند برای ایجاد نرم‌افزارهای غیر وبی و یا نرم‌افزارهایی با واسط گرافیکی کاربر مورد استفاده قرار بگیرد.[۶]
پی‌اچ‌پی یک نرم‌افزار آزاد است که تحت مجوز پی‌اچ‌پی انتشار یافته است. این مجوز به دلیل قرار دادن محدودیت بر روی استفاده از عنوان پی‌اچ‌پی، با مجوز همگانی گنو (GPL) سازگار نیست. پی‌اچ‌پی را می‌توان بر روی اکثر سرورهای وب نصب کرد. همچنین قابلیت نصب آن به صورت یک شل جداگانه بر روی تقریباً تمامی سیستم‌های عامل و پلت‌فرم‌ها (یا سکوها) وجود دارد.[۷] تمامی این استفاده‌ها رایگان است.
توسعهٔ‌پی‌اچ‌پی از سال ۱۹۹۴ و زمانی که راسموس لردورف تعدادی اسکریپت به زبان سی نوشت تا صفحهٔ خانگی خود را مدیریت کند، آغاز شد. این اسکریپت‌ها که به صورت رابط دروازهٔ مشترک (به انگلیسی: Common Gateway Inteface) نوشته شده‌بودند، مسئول انجام عملیات‌های ساده‌ای مانند نشان دادن رزومهٔ راسموس و بررسی آمارهای بازدید از وب‌گاه او بودند.[۴] با گسترش اسکریپت‌ها و افزودن توانایی تعامل با فرم‌های وب و ارتباط با پایگاه‌های داده، نام صفحهٔ خانگی شخصی/مفسر فرم (به انگلیسی: Personal Home Page/Form Interpreter) یا PHP/FI برای آنها انتخاب شد. PHP/FI می‌توانست برای ایجاد نرم‌افزارهای سادهٔ وب مورد استفاده قرار بگیرد. لردورف در ابتدا برای یافتن خطاهای این اسکریپت‌ها و بهبود آنها، در ۸ جون سال ۱۹۹۵ میلادی اسکریپت‌ها را با نام ابزارهای صفحهٔ خانگی شخصی نسخهٔ ۱٫۰ (به انگلیسی: Personal Home Page Tools version 1.0) تحت مجوز عمومی گنو بر روی گروه خبری یوزنت منتشر کرد.[۹] این نسخهٔ اولیه بسیاری از ویژگی‌های نسخهٔ کنونی این زبان را دارا بود. متغیرها به سبک زبان پرل بودند، مدیریت فرم‌ها وجود داشت و می‌شد کدها را در درون کدهای اچ‌تی‌ام‌ال قرار داد. قواعد پی‌اچ‌پی نیز از زبان پرل پیروی می‌کردند، اما ساده‌تر، محدودتر و ناپایدارتر بودند.[۴] با شکل‌گیری یک گروه برنامه‌نویسی و بعد از انجام تست‌های فراوان بر روی نسخهٔ بتا و بازنویسی موتور تجزیه‌کننده، سرانجام PHP/FI نسخهٔ ۲٫۰ در نوامبر سال ۱۹۹۷ میلادی منتشر گردید.[۴]
اندی گاتسمن و زیو سوراسکی با بازنویسی موتور تجزیه‌کننده در سال ۱۹۹۷ میلادی، پایه و اساس نسخهٔ ۳ پی‌اچ‌پی را بنیان نهادند. این ۲ نفر با همراهی لردورف با تغییر نام پی‌اچ‌پی به پی‌اچ‌پی: پیش‌پردازندهٔ ابرمتن (به انگلیسی: PHP: Hypertext Preprocessor) که یک مخفف بازگشتی است، در ماه جون ۱۹۹۸ میلادی رسماً پی‌اچ‌پی نسخهٔ ۳٫۰ را منتشر کردند.[۴] بعد از این اتفاق گاتسمن و سوراسکی شروع به نوشتن هستهٔ جدیدی برای زبان پی‌اچ‌پی کردند که منجر به به‌وجودآمدن موتور زِند در سال ۱۹۹۹ میلادی شد. آنها همچنین شرکت زِند تکنولوژی را در کشور اسرائیل تاسیس کردند.[۱۰][۱۱]
در تاریخ ۲۲ می سال ۲۰۰۰ میلادی پی‌اچ‌پی نسخهٔ ۴ که از موتور زند نسخهٔ ۱٫۰ استفاده می‌کرد، منتشر شد.[۴] این نسخه تا ماه اوت سال ۲۰۰۸ میلادی توسعه یافت و به زیرنسخهٔ ۴٫۴٫۹ رسید. هم‌اکنون پشتیبانی این نسخه به پایان رسیده‌است و هیچ به‌روزرسانی برای آن منتشر نمی‌شود.[۱۲][۱۳]
در ۱۳ ژوئیه سال ۲۰۰۴ میلادی، نسخهٔ ۵ پی‌اچ‌پی که از موتور زند نسخهٔ ۲ بهره می‌برد، منتشر شد.[۴] نسخهٔ ۵ ویژگی‌های زیادی را به پی‌اچ‌پی اضافه کرد. پشتیبانی کامل از شیء گرایی، افزونهٔ PDO (به انگلیسی: PHP Data Object Extension) (که دسترسی به بانک‌های اطلاعاتی را ممکن می‌ساخت) و بهبود بازدهی از جملهٔ این ویژگی‌ها محسوب می‌شد.[۱۴] از سال ۲۰۰۸ به بعد، با پایان یافتن پشتیبانی از تمامی نسخه‌های قدیمی‌تر پی‌اچ‌پی، نسخهٔ ۵ تنها نسخهٔ در حال گسترش است.
در کنار نسخهٔ ۵ پی‌اچ‌پی یک نسخهٔ اصلی دیگر در حال توسعه است. با توجه به تغییرات عمدهٔ موجود در این نسخه از جمله پشتیبانی کامل از یونیکد، قرار بود این نسخه به عنوان نسخهٔ ۶ پی‌اچ‌پی منتشر گردد. اما پیاده‌سازی پشتیبانی از یونیکد بیش از آنچه انتظار می‌رفت به طول انجامید. این امر باعث شد تا در مارچ سال ۲۰۱۰ میلادی، این نسخه به بخش در حال توسعه (به انگلیسی: Trunk) منتقل شد و دیگر به آن نسخهٔ ۶ گفته نمی‌شود.
مهم‌ترین تغییرات این بخش جدید شامل حذف register_globals،[۱۵] magic quotes و safe mode می‌باشد.[۱۲] دلیل حذف magic quotes تاثیرات غیرقابل پیش‌بینی و دلیل حذف register_globals خطرهای امنیتی بود که در نرم‌افزارها ایجاد می‌کرد. به جای استفاده از magic qoutes برنامه‌نویسها می‌توانند از تابع addslashes() و یا توابع دقیق‌تری که برای هر پایگاه داده ایجاد شده‌اند مانند mysql_real_escape_string() که برای پایگاه داده مای‌اس‌کیوال طراحی شده‌است، استفاده کنند. توابعی که قرار است در نسخهٔ ۶ حذف شوند، از نسخهٔ ۵٫۳ به صورت توصیه‌نشده (به انگلیسی: Deprecated) درآمده‌اند و استفاده از آنها باعث بروز هشدار در نرم‌افزار خواهد شد.[۱۶]
تعداد بسیار زیادی از پروژه‌های بزرگ و متن‌باز که از زبان پی‌اچ‌پی استفاده می‌کنند، از سال ۲۰۰۸ با به وجود آمدن جنبش ابتکاری GoPHP5 به معنای برو به پی‌اچ‌پی ۵ دیگر از پی‌اچ‌پی نسخهٔ ۴ استفاده نمی‌کنند. این جنبش توسط بسیاری از توسعه‌دهندگان پی‌اچ‌پی پشتیبانی شد تا بتوانند به گسترش استفاده از نسخهٔ ۵ پی‌اچ‌پی کمک کنند.[۱۷][۱۸][۱۹]
مفسرهای زبان پی‌اچ‌پی برای هر دو معماری ۳۲بیتی و ۶۴بیتی موجود می‌باشند. تنها استثنا سیستم‌عامل ویندوز است که فقط نسخه‌های ۳۲بیتی برای آن منتشر می‌شود. اما مدتی است که نسخه‌های ۶۴بیتی ویندوزی نیز به صورت امتحانی بر روی وب‌گاه پی‌اچ‌پی منتشر می‌شوند. استفاده از نسخه‌های امتحانی ۶۴بیتی ویندوز برای سرورهای بزرگ توصیه نمی‌شود.
